Sto lat temu odkryto pierwszą „polską kometę”. Dokonał tego Lucjan Orkisz w obserwatorium na Łysinie (dzisiejszym Lubomirze)

W dniu 3 kwietnia 2025 roku minęło sto lat od momenty, kiedy polski astronom Lucjan Orkisz odkrył kometę C/1925 G1, znaną również jako kometa Orkisza.

Była to pierwsza kometa oficjalnie uznana za odkrytą przez Polaka. Co więcej, odkrycia dokonał w obserwatorium na Łysinie

Lucjan Orkisz pracując w Stacji Obserwacyjnej na Łysinie (obecnie Lubomir) w Beskidzie Wyspowym, 3 kwietnia 1925 roku podczas testowania nowo zakupionej lunety Merza o aperturze 115 mm, dostrzegł w gwiazdozbiorze Pegaza obiekt przypominający słabą mgławicę o jasności około 8 magnitudo. Po weryfikacji w katalogach mgławic zdał sobie sprawę, że odkrył nieznany wcześniej obiekt – kometę.

Historię tego odkrycia w najnowszym filmie opowiada Radosław Ambroży z moja astronomia.pl.

Jak mówi odkrycie komety C/1925 G1 (Orkisz) było przełomowe z kilku powodów:​ * była to pierwsza kometa odkryta przez polskiego astronoma, co podkreślało rosnącą rolę Polski w międzynarodowej społeczności naukowej. ​Ponadto Orkisz poświęcił wiele lat na badanie trajektorii i charakterystyki tej komety, co zaowocowało obroną pracy doktorskiej pt. “Die definitive Bahn des Kometen 1925 I (Orkisz)” w 1931 roku.​

- Odkrycie Lucjana Orkisza było inspiracją dla kolejnych pokoleń polskich astronomów. Jego praca w trudnych warunkach stacji na Łysinie (dziś Lubomir) pokazuje, jak determinacja i pasja mogą prowadzić do znaczących osiągnięć naukowych. Dziś, w setną rocznicę tego wydarzenia, warto pamiętać o wkładzie Orkisza w rozwój polskiej astronomii i jego pionierskim odkryciu, które na zawsze zapisało się w historii nauki – wyjaśnia twórca bloga Moja Astronomia.

Lucjan Józef Orkisz urodził się w grudniu 1899 roku w Krakowie. Po ukończeniu Gimnazjum św. Anny w 1918 roku rozpoczął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pod koniec 1920 roku rozpoczął pracę w Obserwatorium Astronomicznym UJ, gdzie początkowo zajmował się obserwacjami meteorologicznymi. W 1924 roku powierzono mu kierownictwo stacji obserwacyjnej na Łysinie, gdzie rok później dokonał swojego przełomowego odkrycia. ​

Podobają Ci się nasze artykuły?   

Dzięki Twojemu wsparciu możemy poruszać tematy, które są istotne dla Ciebie i Twoich sąsiadów. Zabierz nas na wirtualną kawę – nawet najmniejszy gest ma znaczenie.