Jak często badać wzrok dziecka? Kiedy pierwsza wizyta?

Pierwsze lata życia dziecka to okres niezwykle dynamicznych zmian w układzie wzrokowym. Właśnie wtedy kształtuje się zdolność wyraźnego widzenia, rozróżniania barw czy percepcji głębi. Niestety, jednocześnie są to lata, w których problemy ze wzrokiem mogą rozwijać się w sposób niezauważalny przez rodziców

Zaburzenia takie jak zez, niedowidzenie czy wady refrakcji potrafią długo pozostawać nierozpoznane, a to w efekcie może niekorzystnie wpłynąć na rozwój intelektualny, społeczny i emocjonalny dziecka.

Wielu rodziców zadaje sobie pytanie, kiedy właściwie powinno się zabrać malucha na pierwsze badanie okulistyczne i jak często takie wizyty należy powtarzać? 

Badanie wzroku - znaczenie wczesnej diagnostyki dla rozwoju dziecka

U dzieci w okresie intensywnego wzrostu i kształtowania się układu wzrokowego mogą ujawnić się różnego rodzaju wady, które utrudniają codzienne funkcjonowanie oraz negatywnie odbijają się na skupieniu, koordynacji ruchowej i pewności siebie. Wczesne wykrycie ewentualnych nieprawidłowości pozwala na szybkie rozpoczęcie terapii lub wdrożenie odpowiednich okularów dla dzieci, aby zminimalizować ryzyko poważniejszych komplikacji w dorosłym życiu. Wiele zaburzeń wzroku nie daje początkowo wyraźnych objawów i może zostać przeoczonych zarówno przez rodziców, jak i opiekunów w przedszkolu czy szkole. 

Kiedy powinna odbyć się pierwsza wizyta dziecka u okulisty? 

Pierwsze badanie wzroku u dziecka to ważny moment, który pomaga wcześnie wykryć ewentualne problemy zdrowotne. Już w ciągu 72 godzin po narodzinach lekarze sprawdzają, czy maluch nie cierpi na poważne choroby oczu, takie jak zaćma. Następny etap to bilans między szóstym a ósmym tygodniem życia, kiedy ponownie ocenia się stan zdrowia oczu, aby upewnić się, że niczego nie przeoczono.

Prawdziwie przełomowe badanie wzroku, już w specjalistycznym gabinecie, zaleca się zaplanować między drugim a trzecim rokiem życia. To właśnie w okresie intensywnego rozwoju dziecka mogą ujawnić się pierwsze wady wzroku. Warto jednak pamiętać, że potrzeba wcześniejszej wizyty u okulisty może wynikać z indywidualnych czynników, takich jak historia chorób oczu w rodzinie czy stan zdrowia dziecka. 

Kalendarz badań wzroku w zależności od wieku dziecka 

Rodzice powinni pamiętać o regularnych badaniach okulistycznych swoich dzieci, ponieważ wzrok jest bardzo ważny dla prawidłowego rozwoju pociechy. Częstotliwość wizyt powinna być dostosowana do wieku i etapu rozwoju. 

• Niemowlęta (0-12 miesięcy) - powinny przejść pierwsze badanie wzroku między 6 a 12 miesiącem życia. W niektórych przypadkach może być konieczność wcześniejszego udania się z dzieckiem do specjalisty, zwłaszcza jeśli występują czynniki ryzyka, takie jak wada wzroku u rodziców, wcześniactwo, wady wrodzone. W tym okresie oceniana jest przede wszystkim reakcja źrenic na światło, ruchy gałek ocznych i zdolność skupienia wzroku. 

• Dzieci w wieku przedszkolnym (1-6 lat) - powinny udać się na badanie wzroku koło 2-3 roku życia, nawet jeśli rodzice nie zauważyli żadnych objawów problemów z widzeniem (sprawdź gabinet oferujący badania - EuroOptyka: https://eurooptyka.pl/badanie-wzroku/). W tym wieku specjalista może już wykryć wady refrakcji (krótkowzroczność, nadwzroczność, astygmatyzm), zeza czy leniwe oko (amblyopia). Badania przesiewowe w przedszkolu są pomocne, ale nie są w stanie zastąpić konsultacji okulistycznej. 

• Dzieci w wieku szkolnym (6+ lat) - ze względu na intensywną naukę i często korzystanie z urządzeń elektronicznych, dzieci w wieku szkolnym powinny być badane co najmniej raz w roku. W przypadku wykrycia wady wizyty kontrolne odbywają się według zaleceń okulisty. 

Jak wygląda badanie wzroku u dziecka?

Sposób badania wzroku dziecka zależy od wieku malucha. Inaczej będzie przebiegać u noworodka, a inaczej u starszej pociechy. W przypadku niemowląt nie jest tak rozbudowane, ponieważ specjalista ocenia głównie soczewkę i dno oka przy użyciu okulistycznego wziernika. Jak jednak wygląda pierwsze okulistyczne badanie u 2-latka lub w późniejszym wieku? 

Badanie wzroku u dzieci to proces, który często zaczyna się od obaw u małych pacjentów, i ich rodziców. Wystarczy jednak kilka chwil, by dzieci przekonały się, że wizyty u okulisty czy optometrysty mogą być całkiem przyjemne, a wręcz ciekawe! Cała procedura jest dostosowana do ich potrzeb, a specjaliści dokładają starań, by dziecko czuło się swobodnie. Na początku optometrysta bada ostrość widzenia, używając kolorowych tablic i prostych ćwiczeń, które maluchy często odbierają jak zabawę. Komputerowe badanie wzroku, mimo że brzmi skomplikowanie, to nic innego jak patrzenie w specjalne urządzenie przypominające kosmiczny ekran, który mierzy wzrok dziecka w naturalnych warunkach. Okulista w celu przeprowadzenia badania dna oka podaje specjalne krople, które na chwilę „usypiają” oko, aby dokładnie ocenić wadę wzroku. 

Jak rozpoznać problemy ze wzrokiem u dziecka? 

Dzieci często nie są w stanie rozpoznać u siebie problemów z widzenia, dlatego to właśnie na rodzicach spoczywa ciężar dostrzeżenia nieprawidłowości. Ważne jest, aby byli czujni i obserwowali zachowanie pociechy. Niepokojące objawy, które mogą wskazywać na problemy z rozwojem wzroku to: 

• nadmierne łzawienie oczu, 

• częste tarcie oczu, 

• mrużenie oczy przy patrzeniu na przedmioty mieszczone dalej lub bliżej, 

• częste mruganie, 

• zmniejszona koordynacja wzrokowo-ruchowa, 

• nadwrażliwość na światło, 

• problemy z kolorowaniem w liniach, 

• mylenie podobnych liter, 

• unikanie zabaw wymagających precyzji. 

Warto pamiętać, że badania wzroku w przedszkolu lub szkole nie są w stanie zastąpić profilaktycznej wizyty u okulisty. Specjalista przeprowadzi kompleksowe badanie i w razie potrzeby zaleci odpowiednie leczenie, np. noszenie tradycyjnych okularów korekcyjnych, ćwiczenia wzrokowe lub zakup specjalnych szkieł do kontroli progresji krótkowzroczności.