Wytną połowę lasów na Chełmie i Uklejnie? Internauci alarmują, nadleśnictwo wyjaśnia

"Czy teren lasów na Chełmie i Uklejnie czeka wielkie rżnięcie?" - od kilku dni pytacie o to w przesyłanych do nas wiadomościach. Alarmujecie o planowanej wycince drzew na terenie całego powiatu. Sprawę wyjaśnia Tomasz Bartko z Nadleśnictwa Myślenice  

Od kilku dni otrzymujemy od naszych czytelników zgłoszenia dotyczące „rżnięcia lasów rosnących na górze Chełm i Uklejna” w Myślenicach. O podobnych planach w mediach społecznościowych, informuje również profil „STOP wycince drzew na Rynku w Myślenicach”, powołując się na dane opublikowane przez portal lasyiobywatele, który prezentuje mapę drzew przeznaczonych do wycinki.

Znajduje się na niej również powiat myślenicki w tym drzewostan na zboczach gór Uklejna i Chełm. Na mapie na czerwono zaznaczone zostały obszary w których ma zostać wycięte od 20 do 50% starych drzew.

Okres wycinki obejmuje „Plan Urządzania Lasu dla Nadleśnictwa Myślenice na lata 2018-27”. O szczegóły działań, skalę wycinki i konkretną liczbę drzew jaka trafi pod piły zapytaliśmy Tomasza Bartko z Nadleśnictwa Myślenice.

"Usunięcie starych drzew ma na celu nie tylko pozyskanie cennego i w pełni ekologicznego surowca, jakim jest drewno, ale przede wszystkim stworzenie odpowiednich warunków do rozwoju nowego pokolenia przez jego odsłonięcie i zapewnienie mu dostępu do światła, wody oraz substancji pokarmowych"

- mówi nadleśniczy Tomasz Bartko reprezentujący Nadleśnictwo Myślenice. 

Czy potwierdza pan wycinki na terenie powiatu myślenickiego, prezentowany na mapie portalu lasyiobywatele.pl?

Nadleśniczy Tomasz Bartko: Nadleśnictwo Myślenice potwierdza przedstawioną na pochodzącej z ww. portalu mapie lokalizację projektowanych cięć rębnych w rejonie Myślenic. Mapa ta zawiera dane pochodzące z prowadzonego przez Lasy Państwowe portalu pn. Bank Danych o Lasach dotyczące projektowanych cięć w Lasach Państwowych całego kraju w perspektywie 10-letniej realizacji tych cięć.

Dane na ten temat są od wielu lat ogólnodostępne nie tylko w Banku Danych o Lasach, ale również na stronach biuletynu informacji publicznej każdego Nadleśnictwa – w tym Nadleśnictwa Myślenice. Dane dotyczące lasów zarządzanych przez Nadleśnictwo Myślenice wynikają z zatwierdzonego w roku 2018 przez Ministra Środowiska „Planu Urządzenia Lasu dla Nadleśnictwa Myślenice na lata 2018-2027”.

Sporządzeniu ww. planu urządzenia lasu towarzyszyły szeroko prowadzone konsultacje społeczne oraz konsultacje z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Krakowie. W wyniku przeprowadzonych na etapie przygotowawczym prac, z udziałem osób zajmujących się ochroną przyrody i środowiska przyrodniczego, opracowana została „Prognoza oddziaływania na środowisko”, analizująca wpływ założeń planu na środowisko oraz minimalizująca ten wpływ.

Prezentacja na portalu lasyiobywatele nie ma zatem cech żadnego ,,ujawnienia” powyższych danych i jest nastawiona na wzbudzanie społecznej sensacji i podważanie roli leśników w prowadzeniu prawidłowej gospodarki leśnej na terenie zarządzanych lasów. Celowo nie informuje się zatem, że mapa obrazuje założenia na okresy wieloletnie, że w wielu przypadkach cięcia są realizowane w miejscach, gdzie od wielu lat rośnie już kolejne – młode – pokolenie drzew, a usunięcie drzew starych ma na celu nie tylko pozyskanie cennego i w pełni ekologicznego surowca, jakim jest drewno, ale przede wszystkim stworzenie odpowiednich warunków do rozwoju tego pokolenia przez jego odsłonięcie i zapewnienie mu dostępu do światła, wody oraz substancji pokarmowych.

Mapa przedstawia również miejsca, gdzie cięcia rębne zostały już wykonane np. w latach 2018, 2019, 2020 i które są już odnowione – rośnie tam już młody las - sugerując, że cięcia ponownie będą tam wykonywane. Autorzy portalu wykorzystują brak wiedzy fachowej społeczeństwa używając celowo drastycznych określeń np. ,,wycinka 30% starych drzew w formie dziur na całej powierzchni”, podczas gdy w rzeczywistości indywidualna decyzja o wycince każdego drzewa odbywa się na podstawie dokonywanych przez leśników, dokładnych oględzin terenowych tego drzewa oraz drzew sąsiednich z uwzględnieniem zasad hodowli i ochrony lasu.

W jakiej skali odbędzie się wycinka?

Cięcia rębne prezentowane w portalu Bank Danych o Lasach oraz korzystającym z tych danych portalu lasyiobywatele obywają się od roku 2018. Rozmiar i charakter prac ustalany jest indywidualnie dla każdego drzewostanu w zależności od jego fazy rozwojowej, potrzeb młodego pokolenia lasu lub potrzeb dokonywania nasadzeń w miejscu, gdzie takie pokolenie nie pojawiło się w sposób naturalny – nie mają tu zastosowania schematy.

Ww. portale prezentują szczegółowo mapę drzewostanów, w jakich te prace były, są lub będą realizowane. Powiększając na mapie obszar danego drzewostanu i ,,klikając” w jego kontur, można uzyskać bardzo uproszczoną informację o rodzaju zaplanowanej w drzewostanie tzw. „rębni” oraz o przewidywanej i przedstawionej w procentach ilości, drzew jakie zostaną wycięte.

Jak już wyżej zaznaczono ilość drzew usuwanych ustalana jest indywidualnie dla każdego drzewostanu w zależności od jego potrzeb hodowlano-ochronnych, stanu sanitarnego oraz potrzeb młodego pokolenia lasu.

Co kryje się pod definicją "wycinka starych drzew na całej powierzchni"? Które z drzew określane są mianem starych, jaką konkretnie liczbę drzew planuje się wyciąć na terenie Chełmu i Uklejny?

Używane przez autorów portalu pojęcie ,,wycinka starych drzew na całej powierzchni” nie jest prawdziwe w odniesieniu do lasów zarządzanych przez Nadleśnictwo Myślenice. Jak wspomniałem we wcześniejszym pytaniu i co można sprawdzić na ww. ogólnodostępnych mapach - procent liczby starych drzew usuwanych w konkretnym drzewostanie nie dotyczy całej powierzchni drzewostanu – z reguły jest to wyrąb drzew na powierzchni 25-50% drzewostanu w miejscach, gdzie istnieje już młode pokolenie lasu.

Incydentalnie, wyłącznie w sytuacji, gdy młode pokolenie lasu (młodniki, uprawy, drugie piętro) osiągnęły już odpowiednie fazy rozwojowe i wymagają już pilnego odsłonięcia może zdarzyć się, że usuwany będzie wyższy procent drzew ,,starych": czyli z górnego piętra lasu, lecz zawsze w takich przypadkach pozostawiony zostaje tzw. ,,starodrzew” lub ,,przestoje” na minimum 5% powierzchni danego drzewostanu.

Używane przez autorów portalu pojęcie ,,wycinka starych drzew na całej powierzchni” nie jest prawdziwe w odniesieniu do lasów zarządzanych przez Nadleśnictwo Myślenice.

Średniorocznie na terenie Ukleiny wykonywane są cięcia rębne w drzewostanach o łącznej powierzchni około 26 ha, przy czym cięcia, gdzie usuwane jest praktyczne całe górne piętro dotyczą średniorocznie 1 ha drzewostanów.

Zaznaczyć należy przy tym, że w lasach Nadleśnictwa Myślenice naturalne odnowienie lasu, czyli odnowienie oparte na wykorzystaniu zdolności drzewostanów do naturalnego obsiewu nasion i powstania ,,samosiewów” jest podstawowym sposobem odnawiania lasu gwarantującym zachowanie trwałości lasu i ciągłości produkcji leśnej, stąd praktycznie nie zdarzają się sytuacje, aby dana powierzchnia leśna została trwale pozbawiona drzew.

Pojęciem ,,drzew starych” autorzy wspomnianego portalu najprawdopodobniej obejmują drzewa, które osiągnęły tzw. ,,wiek rębności”. Jest to ustalony dla indywidualnie danego gatunku wiek, po upływie którego powinna nastąpić naturalne wymiana starego pokolenia drzew na pokolenie młode. Wiek ten dla lasów Nadleśnictwa wynosi dla buka i jodły 120 lat, dęba 140 lat, olchy i brzozy 80 lat.

Okres wycinki obejmuje „Plan Urządzania Lasu dla Nadleśnictwa Myślenice na lata 2018-27”. W jakim etapie jego realizacji znajduje się Nadleśnictwo Myślenice?

Planowana na okres 2018-2027 ilość drewna do pozyskania na terenie leśnictwa Ukleina (obejmującego miedzy innymi obszar gór Ukleina i Chełm) wynosi 5920 m3 drewna, w tym 2190 m3 drewna pochodzącego z cięć rębnych, a więc w drzewostanach w których dominujący gatunek drzew osiągnął wiek rębności lub jego stan sanitarny jest bardzo zły oraz 3730 m3 drewna pochodzącego z drzew usuwanych w ramach cięć pielęgnacyjnych.

Nadleśnictwo Myślenice znajduje się w czwartym roku obowiązywania aktualnego Planu Urządzenia Lasu na lata 2018-2027 i realizacja procentowa ustalonego tym Planem rozmiaru pozyskania drewna wynosić będzie na koniec roku 2021 około 40%.

W jakim celu prowadzona jest wycinka?

Wycinka drzew prowadzona jest w zarządzanych przez Nadleśnictwo Myślenice w ramach prowadzonej w tych drzewostanach zrównoważonej gospodarki leśnej w celu pozyskania drewna z zachowaniem zasady trwałości lasu i ochrony przyrody. Gospodarka leśna prowadzona w lasach przez Nadleśnictwo Myślenice oparta jest na podstawach naukowych oraz w oparciu o dokonywaną w okresach 10-letnich weryfikację stanu lasów i kompleksową ich inwentaryzację. Szczegółowe pomiary parametrów lasów dokonywane przez wyspecjalizowane jednostki urządzania lasu oraz jest na bieżąco weryfikowana w wyniku audytów i kontroli wewnętrznych i zewnętrznych.

Od wielu lat ta gospodarka leśna podawana jest również audytom dokonywanym przez niezależne instytucje zajmujące się certyfikacją gospodarki leśnej i w całym ww. okresie Nadleśnictwo posiada certyfikaty organizacji międzynarodowych FSC oraz PEFC potwierdzające zgodność prowadzonej przez Nadleśnictwo gospodarki leśnej z najwyższymi międzynarodowymi standardami.

Drewno pozyskiwane w ramach prowadzonych w drzewostanach cięć zaspokaja społeczne zapotrzebowanie na bardzo wartościowy i w pełni ekologiczny surowiec, jakim jest certyfikowane drewno a dochody uzyskiwane ze sprzedaży tego surowca służą do finansowana szeregu zadań pielęgnacyjnych i ochronnych w lasach – w tym do sztucznego odnawiania lasów, ich pielęgnowania, zabezpieczania przed wpływem szkodliwych grzybów i owadów, pożarami, klęską suszy. Służą też do realizacji szeregu zadań z zakresu ochrony pożytecznej fauny i flory występującej licznie w zarządzanych przez Nadleśnictwo lasach, finansowana sprzątania lasu z pozostawionych tam śmieci i ich utylizacji, budowie infrastruktury turystycznej, zwalczaniu kradzieży drewna w tych lasach itd.